Polska odwraca oczy

Nowa książka najczęściej nagradzanej dziennikarki 2015 roku. Zbiór reportaży Justyny Kopińskiej „Polska odwraca oczy” to opowieści o najważniejszych niewyjaśnionych sprawach ostatnich lat.

• Zawsze chciałam być policjantką śledczą – mówi Kopińska.
• Odkrywać ukryte sprawy dotyczące przemocy dotykającej bezbronnych ludzi.

Dziś robię to przez dziennikarstwo. W książce m. in. reportaż o dręczonych pacjentach szpitala psychiatrycznego w Starogardzie Gdańskim („Oddział chorych ze strachu”) i tuszowaniu najtrudniejszych spraw o zabójstwo („Ten trup się nie liczy”) oraz nigdy niepublikowane teksty, które powstały specjalnie na potrzeby tego zbioru.

Z reportaży Kopińskiej wyłania się obraz nieskutecznego wymiaru sprawiedliwości i ludzi pozostawionych z poczuciem krzywdy. Po publikacji jej tekstów przestępcy trafiali do więzienia, a w prawie wprowadzano zmiany dotyczące bezpieczeństwa w instytucjach zamkniętych. Od wydawcy: "Zbiór reportaży Justyny Kopińskiej to dowód na to, że samo życie pisze scenariusze trudne do uwierzenia. Autorka bez retuszu ujawnia dramaty Polaków w Polsce XXI wieku.

Obnaża ludzką bezsilność i osamotnienie jednostek w obliczu bezdusznej, często skorumpowanej machiny władzy oraz obojętności innych. Każda z opisanych tu historii ma wielką siłę rażenia. Oszczędny, często lakoniczny styl narracji tylko ją potęguje. Każda historia działa jak lustro, w którym musimy się przejrzeć i zadać sobie niewygodne pytanie: dlaczego wiele z tych tragedii dzieje się z naszym przyzwoleniem? Tak często patrzymy na nie w milczeniu, bez empatii i odruchu wyciągnięcia ręki.

Ta książka to lektura obowiązkowa. " Ewa Ewart "Platon pisze o Leontiosie, który spostrzegł trupy leżące koło domu kata. Odwrócił wzrok, ale zarazem chciał im się przyjrzeć, i w końcu krzyknął: „No, macie teraz, wy, moje oczy przeklęte, napaście się tym pięknym widokiem!" Justyna Kopińska pisze o trupach w naszych polskich szafach: o ofiarach i oprawcach, o przemocy i niemocy.

O tym, od czego chciałoby się odwrócić wzrok, ale wnikliwe ujęcie tematu przez autorkę, jej szacunek dla bohaterów i umiejętność dotarcia do nietuzinkowych spraw powodują, że trzeba oczy napaść. " Jacek Dehnel "Justyna Kopińska w swoich reportażach zajmuje się nie tyle tropieniem społecznego zła w celu publicznego łajania jego sprawców, ile dociekaniem, dlaczego jego istnienie jest możliwe. Opowiada o tym, jak jej bohaterowie, reprezentujący często instytucje publiczne, odziani w szaty szlachetnej walki ze złem, także za pomocą zła starają się doprowadzić do legitymizacji swojej nieludzkiej władzy w danej instytucji. A my, obserwatorzy, nie widzimy tego, choć patrzymy. Kopińska wyrasta na mistrza w tropieniu i krytyce zła w instytucjach publicznych, a jej książka jest w pewnym sensie alegorią tego, co teraz dzieje się w naszym państwie.

" Paweł Moczydłowski