"Gloria victis" autorstwa Elizy Orzeszkowej to poruszająca nowela oddająca hołd poległym bohaterom powstania styczniowego. Akcja utworu toczy się w leśnym krajobrazie, gdzie przyroda opowiada o tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce na tych ziemiach. Orzeszkowa w wyjątkowy sposób łączy elementy natury z historią, nadając głos drzewom, wiatrom i kwiatom, które wspominają walki powstańców. "Gloria victis" to hołd dla przegranych, ale mimo to niepokonanych – symbol walki o wolność, odwagi i poświęcenia. Autorka ukazuje w nim zarówno tragizm przegranej, jak i chwałę bohaterów, których pamięć przetrwała mimo klęski.
To utwór głęboko patriotyczny, podkreślający siłę i znaczenie narodowej pamięci. "
