Pamiętnik

Pamiętnik Pawła Jasienicy jest jego ostatnim, niestety nieukończonym, przesłaniem do czytelników. Pisany był od 5 stycznia 1970 r. , już w okresie rozwijającej się, choć jeszcze utajonej ciężkiej choroby autora, która miała po ośmiu miesiącach spowodować jego przedwczesny zgon. Najcenniejsze karty tej pracy to wspomnienia z carskiej Rosji, gdzie Lech Beynar urodził się i wychowywał do dziewiątego roku życia, i z życia akademickiego w Wilnie, od 1928 roku, widzianego oczami inteligentnego i myślącego studenta historii Uniwersytetu Stefana Batorego. Z wnikliwą szczerością mówi tu Jasienica o wielu znaczących potem a nawet sławnych (Miłosz) ludziach, ale także i o tych, którzy nie najlepiej zapisali się w pamięci Polaków (Stefan Jędrychowski czy krwawy prokurator Zarako-Zarakowski).

Nieukończony Pamiętnik pozostanie ważnym esejem historycznym, wpisującym się dobrze w zamiar autora czynnego uczestnictwa w $327sporach na temat dziejów narodu$328. Paweł Jasienica, właśc. Leon Lech Beynar (1909$3291970), odznaczony pośmiertnie w 2007 Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski $330historyk, eseista, publicysta; autor słynnej syntezy dziejów Polski przedrozbiorowej Polska Piastów, Polska Jagiellonów, Rzeczpospolita Obojga Narodów).