Interdyscyplinarność w naukach ekonomicznych. Zastosowanie metod i technik neuronauki poznawczej oraz modeli kognitywistyki

Przyczyny zjawisk ekonomicznych są złożone i niejednorodne. Dlatego konstruując modele takich procesów, jak podejmowanie decyzji czy komunikowanie w reklamie, ekonomiści wykorzystują ustalenia innych nauk badających uwarunkowania poznawczej aktywności człowieka: psychologii, neurobiologii, kognitywistyki, pragmatyki i filozofii. Warto podkreślić, że tego typu interdyscyplinarność w naukach ekonomicznych nie jest chwilową modą, ale adekwatną odpowiedzią na coraz lepiej rozpoznawaną złożoność badanych zjawisk. Niniejsza publikacja stanowi próbę zastosowania podejścia interdyscyplinarnego w naukach ekonomicznych.

Autorzy zebranych w niej prac reprezentują takie dziedziny wiedzy, jak: ekonomia, psychologia, neuronauka, medycyna, kognitywistyka, pragmatyka i filozofia. Każdy z rozdziałów przedstawia inne spojrzenie na procesy podejmowania decyzji oraz mechanizmy komunikacji. Są to spojrzenia komplementarne, a nie alternatywne - składają się na obraz, który uwzględnia złożoność badanych zjawisk. Prace zebrane w niniejszej książce zainteresują więc nie tylko ekonomistów, ale wszystkich tych, którzy badają wybrane aspekty i uwarunkowania złożonych zjawisk społecznych.

Spis treści: 1. Neurobiologiczne podstawy podejmowania decyzji - Andrzej Potemkowski, Anna Ratajczak 13 1. 1. Problem wolnej woli a procesy decyzyjne 14 1. 2. Podejmowanie decyzji - w świetle teorii 15 1. 3. Metody badania procesów decyzyjnych 17 1.

4. Neurobiochemia podejmowania decyzji 18 1. 5. Neuroanatomia procesów decyzyjnych 19 1. 6. Kora okołooczodołowa 20 1. 7. Grzbietowo-boczna kora przedczołowa 21 1. 8. Przednia kora zakrętu obręczy 22 1.

9. Przewidywanie zachowań innych ludzi i empatia a procesy decyzyjne 22 1. 10. Wpływ dylematów moralnych na procesy decyzyjne 24 2. Rola emocji w podejmowaniu decyzji ekonomicznych - Agnieszka Samochowiec, Magdalena Chęć 27 2. 1. Bez emocji, czyli racjonalny w decyzjach homo oeconomicus 28 2. 2. Emocjonalny aspekt podejmowania decyzji 30 2.

3. Nastrój. . . co zmienia$1601 33 2. 4. Emocje a płeć, czyli emocjonalność kobiet i racjonalizm mężczyzn 35 2. 5. Przyszłość podejmowania decyzji ekonomicznych - emocje czy poznanie$1602 38 3. Niebezpieczne ścieżki podejmowania decyzji ekonomicznych - Ernest Tyburski, Jerzy Samochowiec 43 3. 1. Podejmowanie decyzji w świetle koncepcji psychologicznych 45 3.

2. Decyzje ekonomiczne w warunkach niepewności 48 3. 3. Konsekwencje decyzji w warunkach niepewności 49 3. 4. Kryzys gospodarczy jako rezultat decyzji ekonomicznych 51 3. 5. Zaburzenia psychiczne a kryzys gospodarczy 53 3. 6. Nadużywanie i uzależnienie od substancji a kryzys gospodarczy 55 4.

Homo neuroeconomicus - droga od homo oeconomicusa do homo neuroeconomicusa - Agata Wawrzyniak 61 4. 1. Człowiek ekonomiczny - racjonalny egoista$1603 62 4. 2. Homo oeconomicus institutionalis - jednostka ograniczona instytucjami$1604 65 4. 3. Homo bi-oeconomicus - jednostka dualna$1605 67 4. 4. Homo sociologicus - doskonale uspołeczniona jednostka$1606 69 4.

5. Homo socio-oeconomicus - jednostka zakorzeniona w społeczeństwie$1607 71 4. 6. Krytyka tradycyjnych modeli homo oeconomicus 73 4. 7. Homo neuroeconomicus - człowiek emocjonalny$1608 75 5. Neuromarketing. Metody neuronauki poznawczej stosowane w badaniach marketingowych - Barbara Wąsikowska 79 5.

1. Neuromarketing - nowa generacja badań marketingowych 80 5. 2. Metody badawcze stosowane w neuromarketingu 81 5. 3. Zastosowanie funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) w badaniach marketingowych 82 5. 4. Elektroencefalografi a (EEG) w badaniach marketingowych 84 5. 5. Badanie odruchu skórno-galwanicznego (GSR) jako metoda uzupełniająca badania marketingowe przeprowadzone z użyciem EEG 86 5.

6. Eye tracking (ET) w badaniu percepcji konsumentów 88 5. 7. Neuromarketing a klasyczne badania marketingowe 90 6. Homo humanus versus homo financiarus. Ewolucja w bankowości i finansach po kryzysie 2008 roku - Stanisław Flejterski, Przemysław Pluskota 93 6. 1. Ekonomia i finanse a psychologia:

homo oeconomicus a racjonalność selektywna 97 6. 2. Homo financiarus w ujęciu prof. P. H. Dembińskiego 100 6. 3. W kierunku koncepcji neurofinansów/neurobankowości 102 7. Myślenie wolne, myślenie szybkie i implikatury konwersacyjne.

O zaletach podejścia interdyscyplinarnego - Maciej Witek 105 7. 1. Myślenie szybkie i myślenie wolne 107 7. 2. Implikatury konwersacyjne jako znaczenia wywnioskowane 111 7. 3. Implikatury skalarne w eksperymencie Tversky'ego i Kahnemana 120 8. O modelowaniu podejmowania decyzji w kontekstach ekonomicznych - Max Urchs 123 8.

1. Prostota modeli a ich adekwatność 124 8. 2. Prehistoria pojęcia złożoności 126 8. 3. Wyzwania wobec tworzenia modeli ekonomicznych 132 8. 4. Wykorzystanie pojęcia złożoności 136 8. 5.