To się może zdarzyć dziś a może jutro lub pojutrze. Paul Fadhil Abbas Ali, młody Brytyjczyk muzułmańskiego pochodzenia, napisał satyryczną powieść, w której dwie postacie żartują na temat zabójstwa premiera. Aresztowany przez agentów MROK - Ministerstwa Rozpoznawania Ośrodków Konspiracji - trafia do więzienia. Trzymany w całkowitym odosobnieniu i brutalnie przesłuchiwany przez ludzi, dla których samo jego pochodzenie stanowi zbrodnię, zasługującą na najsurowszą karę Paul zaczyna wykazywać objawy rozszczepienia osobowości. . . Na dalekiej planecie Stygia mężczyzna imieniem Fremant prześladowany wspomnieniami tortur, które wydają się pochodzić z umysłu Paula walczy o przetrwanie wraz z niewielką grupą kolonistów w surowym, lecz dziwnie pięknym świecie, w którym dominującą formą życia są owady.
Jedyna humanoidalna rasa zamieszkująca planetę została wytępiona przez osadników, których długa podróż na Stygię spowodowała, że nie są już w stanie zrozumieć własnej historii i techniki. Znalazłszy się w bardziej prymitywnych warunkach, zaczynają powtarzać wszystkie błędy świata, z którego uciekli. Czy Paul wyobrażając sobie, że jest Fremantem ucieka od okropności więzienia A może istnieje silniejszy - i znacznie dziwniejszy - związek między tymi dwoma ludźmi, których bardzo odmienne losy zaczynają wykazywać osobliwe podobieństwa Ich tożsamości wydają się zacierać, a na koniec zlewać. Vis-a-Vis Etiuda 2011, ISBN: 978-83-61516-95-8, 130x200, 240 s.
, oprawa twarda Mrok Brian W. Aldiss. . .