Książka o walce kilku kolejnych pokoleń Polaków o wolność, w której starli się z totalitaryzmem nazistowskim i komunistycznym. Autorzy tomu - historycy z krakowskiego oddziału IPN - przedstawiają różne etapy i formy tych zmagań. Ukazują losy przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, żołnierzy antykomunistycznej partyzantki powojennej, wreszcie zaangażowanych w KOR, ROPCiO, KPN i Solidarność działaczy opozycji lat 70-tych i 80-tych. Różniło ich wiele: korzenie ideowe, poglądy polityczne, obrana taktyka i pole działania.
Łączyło głębokie poczucie, że o wolną Polskę trzeba zabiegać, choćby przyszło płacić za to wysoką, czasem najwyższą cenę. 19. pozycja w serii Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Krakowie i Ośrodka Myśli Politycznej - ,,Z archiwów bezpieki. Nieznane karty PRL".
