W obliczu końca. Wydanie uzupełnione

Zdziechowski - jak pisze w przedmowie - "stojąc w obliczu końca historii", gdy "dzień każdy świadczy o zastraszających postępach dżumy moralnej" próbuje ratować z otchłani niepamięci te szkice, które pragnie przekazać, jako swój testament. "Zarówno realistyczne badanie rzeczywistości, jak idealizm marzenia, unoszącego go ponad rzeczywistość, każą uznać pesymistyczną filozofię tożsamości doczesnego bytu z cierpieniem za jedyną prawdziwą. Ale nie jest pesymizm ucieczką od życia, przeciwnie, jest zachętą do walki ze złem życia, jest przeto siłą twórczą. . . " "Treścią szkiców tych jak w ogóle wszystkiego, co po wojnie pisałem, jest walka z bolszewictwem. " "Europa i Polska zapadają w błoto upadku moralnego.

"Człowiek wyzuty z indywidualności i sumienia, z mentalnością szpiega, z duszą kata, a poddany dyscyplinie katorgi zostaje uznany, zgodnie z ewangelią sowiecką, za ideał człowieka i wzór dla czasów naszych, a propagandzie nowego ideału w rozmaitych postaciach, stosownie do miejsca i środowiska, ogół społeczeństwa naszego przypatruje się z życzliwą neutralnością. "