Ze wstępem Zbigniewa Parafianowicza
„Szwajcaria nie ma armii, Szwajcaria jest armią” – takie słowa usłyszał John McPhee, wybitny amerykański reporter, gdy na początku lat osiemdziesiątych towarzyszył szwajcarskiemu Korpusowi Górskiemu podczas manewrów w Alpach. Na wysokości dwóch tysięcy metrów, w zaśnieżonych dolinach i kotłach lodowcowych przyglądał się grom wojennym i symulacjom walk ze Związkiem Radzieckim. W swoim reportażu McPhee przeplata opisy ćwiczeń wojskowych w zachwycających alpejskich krajobrazach z historiami z cywilnego życia swoich bohaterów. A przy okazji odsłania tajemnicę szwajcarskiej neutralności, za którą stoją ogromna siła militarna, mająca odstraszyć wroga, oraz perfekcyjny plan szkolenia i mobilizacji obywateli. Otrzymujemy nie tylko książkę o szwajcarskiej koncepcji wojny i pokoju, ale przede wszystkim studium jednego z najbardziej nieprzeniknionych społeczeństw Europy Zachodniej.
Takiej Szwajcarii nie znamy z broszur i reklamy czekolad. Zimnej i brutalnej. Konserwatywnej i zmilitaryzowanej. Niepoprawnej politycznie, w której unikających służby określa się mianem „psychicznych” i wpisuje im się to do akt. Taka Szwajcaria istniała w latach osiemdziesiątych.
I taka Szwajcaria istnieje dziś. McPhee pokazuje tyle stron armii szwajcarskiej, ile ostrzy ma słynny szwajcarski scyzoryk. Napisał jedną ze swoich najlepszych książek.
- Edmund Fuller, „The Wall Street Journal”
Szwajcarom udaje się unikać wojen od blisko pięciuset lat.
Aby podtrzymać ten godny podziwu rekord, utrzymują jedną z największych armii świata w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. Ten paradoks […] stoi u podstaw zajmującej książki Johna McPhee.
- Jack Schnedler, „Chicago Sun-Times”
Wyborne […].
O tym, co widział i czego się dowiedział, McPhee pisze z właściwą sobie niepodrabialną lekkością.
- Christopher Lehmann-Haupt, „The New York Times”
Szwajcarzy uważają, że aby pozostać neutralnym, trzeba mieć silną obronność.
Liczą na to, że kiedy najeźdźcy zobaczą, jakim wojskiem dysponuje Szwajcaria, uznają, że nie warto atakować.
