Pierwszego rozbioru Polski dokonały Rosja, Prusy i Austria na podstawie podpisanego 5 sierpnia 1772 roku traktatu, w którym nasi zaborcy powoływali się na rzekomy rozkład Polski oraz swe rzekome historyczne podstawy prawne do zajmowanych terenów. Przyczyną bezpośrednią rozbioru stała się toczona wojna domowa (tzw. konfederacja barska). Faktycznie pierwszy rozbiór był zwykłym aktem gwałtu i przemocy, dokonanym nie dla tego, że Polska znalazła się w stanie anarchii, ale że usiłowała zmodyfikować swą organizację państwową, ale przez bezwzględne dążenie do ekspansji /Prusy, Austria/ kosztem słabszego sąsiada. Szczególnie wyraźnie uwidoczniła się łapczywość dworu wiedeńskiego i berlińskiego, które starały się zagarnąć jak najwięcej - nawet poza granice zakreślone w konwencji.
