Książka Wojciecha Pestki to zbiór reportaży o mieszkańcach wschodnich ziem II Rzeczpospolitej - Polakach, Ukraińcach, Żydach, Łotyszach, Białorusinach... Doświadczenie totalitaryzmu: hitlerowskiego i komunistycznego, w sposób tragiczny odcisnęło się na ich życiu niezależnie od narodowości i wyznania. Próbowano pozbawić ich ludzkiej godności, języka ojczystego i wiary w imię absurdalnych, zbrodniczych idei.
Wśród bohaterów książki jest Alfred Schreyer z Drohobycza - wychowanek Brunona Schulza, Irena Sandecka z Krzemieńca - ucząca potajemnie dzieci języka polskiego, Stanisław Vincenz - miłośnik i znawca Huculszczyzny i Pokucia, ks. Ludwik Rutyna, który przeżył napady ukraińskich nacjonalistów, "repatriację" i po rozpadzie ZSRR wrócił do rodzinnego Buczacza, Knuts Skujenieks - jeden z najwybitniejszych poetów łotewskich...
Reportaże Wojciecha Pestki mają wymiar ponadczasowy: autor przenosi punkt ciężkości z "wielkiej polityki" na losy jednostki wypowiadającej posłuszeństwo systemowi, w którym przestępstwem jest posiadanie zasad moralnych albo chociażby zwykła ludzka przyzwoitość.
Większość bohaterów reportaży już nie żyje - to docierający do nas z zaświatów, uchwycony w ostatniej chwili głos tych, którzy przeszli przez piekło.
Książka została przetłumaczona na język ukraiński ($163$164 $165$166$167$168$169$170$171$172$173 $174 $175$176$177$178$179, przekład Andrij Pawłyszyn, Lwów 2012) oraz rosyjski ($180$181 $182$183$184$185$186$187$188$189 $190 $191$192$193, przekład Sergiej Morejno, Moskwa 2019) i uhonorowana licznymi nagrodami, między innymi: nominacją do Nagrody im. J. Mackiewicza, Ogólnopolską Literacką Nagrodą im. B. Prusa, Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Hryhorija Skoworody (Ukraina) i Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Mikołaja Gogola (Ukraina).
