Pojęcie woli było czymś kluczowym w poszukiwaniach światopoglądowych św. Augustyna, zwłaszcza w konfrontacji z manichejską tezą, że wolność jest czymś iluzorycznym, bo w gruncie rzeczy zarówno do dobra, jak do zła jesteśmy zdeterminowani, oraz w obliczu pytania o to, jak pogodzić naszą realną wolność z absolutną transcendencją Boga. Z chwilą pojawienia się pelagia-nizmu, biskup Hippony poczuł się wezwany do tego, żeby stanowczo przypomnieć, iż prawdziwie czegoś chcieć można tylko w sposób wolny. [...] Te specyficznie chrześcijańskie problemy Augustyn zgłębia nie tylko w oparciu o Pismo Święte, ale obficie korzystając z pojęciowego instrumentarium, wypracowanego przez filozofów starogreckich. Jest dla niego czymś oczywistym, że wola jest to, jak to zdefiniował Arystoteles, pożądanie intelektu, a wolność jest to nie tylko brak przymusu, ale być wolnym to przede wszystkim być panem samego siebie, nie być niewolnikiem swoich lęków ani pożądań.
[...] Jak wiadomo, starożytnych filozofów pogańskich interesowały wprawdzie cnoty i wady, jednak grzech - wielki temat antropologii chrześcijańskiej - był poza polem ich zainteresowań. Chrześcijanin Augustyn znalazł jednak w przyjętym przez siebie platońskim modelu duszy takie miejsca, w których bez trudu problematykę grzechu można było umieścić.
