Góry Izerskie polskie i czeskie. Przewodnik

Waldemar Brygier, Katarzyna Potocka-BrygierGóry Izerskie polskie i czeskie. Przewodnik 392 strony, 2 mapki pod skrzydełkami - zasięg przewodnika i okolice Jizerki, 5 planików miejscowości. Okładka miękka ze skrzydełkami. Oficyna Wydawnicza „Rewasz” – Wydanie I. Pruszków 2025 ISBN 978-83-8122-084-2Góry Izerskie, które po polskiej stronie Sudetów stanowią ich najdalej na zachód wysuniętą część, zawsze były w cieniu Karkonoszy.

Po pierwsze są od nich niższe, po drugie z powodu, na pierwszy rzut oka, ich mniejszej atrakcyjności. Przy bliższym poznaniu okazują się bardzo atrakcyjne i naprawdę nie sposób zgodzić się z opinią nestora polskiej turystyki, Mieczysława Orłowicza, który napisał: „Zalesione wały o typie Gubałówki, na ogół płaskie i pozbawione przełęczy, porosłe aż po grzbiety pięknymi lasami i ubogie w widoki to Góry Izerskie”. Przedzielone granicą, Góry Izerskie tworzą jak gdyby dwa różne światy. Dla osób znających tylko polską część, to w zasadzie góry dość płaskie, z długimi odcinkami, doskonale nadającymi się na lekkie spacery, jazdę rowerem, czy wędrówkę na nartach.

Tymczasem po stronie czeskiej mamy dużo skał, głęboko wciętych dolin, stromych zboczy i niezwykłych widoków. Obie części różnią się też pod względem kulturowym. By zrozumieć fenomen Gór Izerskich, trzeba poznać je z obu stron granicy. Dzisiaj granicę przekraczać możemy niemal wszędzie – dotarcie na czeską stronę nie jest trudne i warto tak planować swe trasy, by zahaczyć w czasie wędrówki o Góry Izerskie u naszych południowych sąsiadów. Spis treściOd autorówFizjografia i geologiaKlimatPrzyroda Gór IzerskichOchrona przyrodyHistoria Gór IzerskichCzyje są Góry Izerskie, czyli zmienne graniceJoannici i Schaffgotschowie, czyli o osadnictwie na ŚląskuNa pograniczu łużyckim, czyli ziemia frýdlanckaCzeska szlachta, czyli kolonizacja od południaŚredniowieczne wojny i niepokojeBogactwo z gór i lasów, czyli gospodarka do XVI w.

Renesans, czyli miasta za RedernówCena niezależności , czyli powstanie stanowe i jego skutkiZiemie Valdštejna w czasie wojny 30-letniejTragiczny los Hansa Ulricha SchaffgotschaNowe rody i nowe porządkiDrwale i szklarze, czyli osady w sercu górW poszukiwaniu dochodów, czyli pańskie browaryAndreas Stelzig — ludowy bohater Gór IzerskichNa chwałę Bożą, czyli architektura i sztuka barokowaWojny o ŚląskGdy ludzie musieli jeść trawęWojna „do pierwszych śliwek” i cesarskie wizytacjeSposób na wysokie ceny, czyli izerscy przemytnicyPłótno i sukno, czyli początki izerskiego przemysłuWojny napoleońskie — dla jednych bieda, dla innych zyskiArchitektura przełomu XVIII i XIX w. Tekstylia, szkło i biżuteria, czyli złoty wiek przemysłuJak wywieźć towary, czyli drogi i kolejeRewolucje i ich skutkiDo wód i w góry, czyli początki turystykiMiasta i architektura na przełomie XIX i XX w. Powodzie i zapory wodnePowstaje CzechosłowacjaStrona śląska po I wojnie światowejMiędzywojenny modernizmBudow. . .