„Kijów jest kolebką chrześcijaństwa w Europie Wschodniej. Ukraina, która ponad tysiąc lat temu stała się źródłem promieniowania wiary i chrześcijańskiej cywilizacji na europejski Wschód, jest ważnym «laboratorium», gdzie chrześcijańska tradycja wschodnia współistnieje z łacińską. Niezapomnianym doświadczeniem były dla mnie uroczyste liturgie eucharystyczne w obrządku łacińskim i bizan-tyjsko-ukraińskim, którym przewodniczyłem w Kijowie i we Lwowie. Było to jak gdyby przeżywanie liturgii «obydwoma płucami», podobnie jak pod koniec pierwszego tysiąclecia, po chrzcie Rusi i przed bolesnym rozłamem między Wschodem i Zachodem. Modliliśmy się razem, aby różnorodność tradycji nie przeszkadzała komunii w wierze i w życiu Kościoła.
Ut unum sink te słowa żarliwej modlitwy Chrystusa rozbrzmiewały szczególnie wymownie na tej «ziemi pogranicza», w której dzieje wpisane jest krwią powołanie, aby była «mostem» między podzielonymi braćmi. JAN PAWEŁ II ZACHOWUJĘ W PAMIĘCI IW SERCU OBRAZY Z TEJ PODRÓŻY 4 lipca 2001 - Watykan. Audiencja generalna po powrocie z Ukrainy
